ભારતીય તોપખાનાની શક્તિ હવે અનેક ગણી વધવા જઈ રહી છે. કારણ કે સેના માટે ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશન (DRDO) એ રાજસ્થાનમાં પોખરણ ફિલ્ડ ફાયરિંગ રેન્જ ખાતે 155 mm/52 કેલિબરની એડવાન્સ ટોવ્ડ આર્ટિલરી ગન સિસ્ટમ (ATAGS) નું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું છે. આ તોપને ગમે ત્યાં તૈનાત કરી શકાય છે. પછી તે પાકિસ્તાનની સરહદ હોય કે ચીનની સરહદ પાસે લદ્દાખ હોય.
DRDOના આર્મમેન્ટ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ એસ્ટાબ્લિશમેન્ટ (ARDE), ટાટા એડવાન્સ્ડ સિસ્ટમ્સ લિમિટેડ, મહિન્દ્રા ડિફેન્સ નેવલ સિસ્ટમ્સ અને ભારત ફોર્જ લિમિટેડે ATAGS બનાવવામાં સાથે મળીને કામ કર્યું છે. રાજસ્થાનના પોખરણ સહિત અન્ય ઘણી જગ્યાએ પણ આ તોપનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. અનેક રાઉન્ડ શેલ છોડવામાં આવ્યા હતા. તે સંપૂર્ણ ચોકસાઈ સાથે લક્ષ્યને હિટ કરે છે. આ તોપની મહત્તમ રેન્જ સુધી શેલ છોડવામાં આવ્યા છે.
ભારતીય સેના પાસે હાલમાં આ 155 mmની 7 આ ગન હાલમાં છે. તેનું પ્રથમ પરીક્ષણ વર્ષ 2016માં કરવામાં આવ્યું હતું. 40 બંદૂકો મંગાવવામાં આવી છે. આ સિવાય 150 વધુ તોપો બનાવવામાં આવશે. તેને ચલાવવા માટે 6 થી 8 લોકોની જરૂર પડે છે. બર્સ્ટ મોડમાં 15 સેકન્ડમાં 3 રાઉન્ડ, તીવ્રતામાં 3 મિનિટમાં 15 રાઉન્ડ અને 60 મિનિટમાં 60 રાઉન્ડ ફાયર કરે છે. તેની ફાયરિંગ રેન્જ 48 કિમી છે. પરંતુ તેને વધારીને 52 કરવાના પ્રયાસો ચાલી રહ્યા છે.
આ બંદૂકનું વજન 18 ટન છે. તેની ટ્યુબ એટલે કે બેરલની લંબાઈ 8060 મિલીમીટર છે. તે માઈનસ 3 ડીગ્રીથી પલ્સ 75 ડીગ્રી સુધીની ઉંચાઈ લઈ શકે છે. જો HE-BB અથવા હાઈ એક્સપ્લોઝિવ બેઝ બ્લીડ એમ્યુનિશન ફીટ કરવામાં આવે તો તેની રેન્જ વધીને 52 કિમી થઈ જાય છે. તેમાં થર્મલ દૃષ્ટિ અને ગનર્સ ડિસ્પ્લે પણ છે.
ATAGS વિકસાવવામાં લગભગ ચાર વર્ષ લાગ્યાં. તેની ઓર્ડનન્સ સિસ્ટમ અને રીકોઈલ સિસ્ટમને કારણે થોડો વિલંબ થયો હતો. 26 જાન્યુઆરી 2017ના રોજ પ્રજાસત્તાક દિવસની પરેડમાં તેને સૌપ્રથમવાર પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યું હતું. અત્યાર સુધીમાં તેના માટે છથી સાત ટેસ્ટ કરવામાં આવ્યા છે. ભારત પાસે આવી ઘણી વધુ બંદૂકો છે. ચાલો તેમના વિશે પણ જાણીએ.
155 mm/45 કેલિબર ટોડ હોવિત્ઝર ધનુષને વર્ષ 2019માં ભારતીય સેનામાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. આ બોફોર્સ તોપનું સ્વદેશી સંસ્કરણ છે. હાલમાં સેના પાસે 12 ધનુષ છે. 114નો આદેશ કર્યો છે. જેની સંખ્યા અંત સુધી 414 સુધી વધારી શકાય છે. અત્યાર સુધીમાં 84 કરવામાં આવ્યા છે. તેને ચલાવવા માટે 6 થી 8 ક્રૂની જરૂર પડે છે. તેના શેલની રેન્જ 38 કિમી છે. બર્સ્ટ મોડમાં,તે 15 સેકન્ડમાં ત્રણ રાઉન્ડ ફાયર કરે છે. તીવ્ર મોડમાં 3 મિનિટમાં 15 રાઉન્ડ અને સતત મોડમાં 60 મિનિટમાં 60 રાઉન્ડ. એટલે કે જરૂરિયાત મુજબ દુશ્મનના છગ્ગાથી છુટકારો મળી શકે છે.
155 mm લાઇટ ટોડ હોવિત્ઝર અમેરિકાથી ભારતમાં આયાત કરવામાં આવ્યું છે. ભારતીય સેનામાં લગભગ 110 હોવિત્ઝર તૈનાત છે. 145 વધુ ઓર્ડર આપવામાં આવ્યા છે, જે સ્વદેશી ખાનગી કંપની દ્વારા ભારતમાં એસેમ્બલ કરવામાં આવશે. આ હોવિત્ઝરે અફઘાનિસ્તાન યુદ્ધ, ઇરાક યુદ્ધ, સીરિયા યુદ્ધ સહિત ઘણા યુદ્ધોમાં પોતાનું શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન બતાવ્યું છે. તેને ચલાવવા માટે 8 ક્રૂની જરૂર છે. તે એક મિનિટમાં 7 શેલ ફાયર કરી શકે છે. તેના શેલની રેન્જ 24 થી 40 કિલોમીટર છે. તેનો બોલ લગભગ એક કિલોમીટર પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપે આગળ વધે છે.
ભારત પાસે કુલ 410 બોફોર્સ તોપો છે. જે 2035 સુધીમાં ધનુષ હોવિત્ઝર્સ દ્વારા બદલવામાં આવશે. આ તોપનો ગોળો 24 કિલોમીટર સુધી જાય છે. તે 9 સેકન્ડમાં 4 રાઉન્ડ ફાયર કરે છે. કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન આ તોપની ગોળીઓએ હિમાલયના શિખરો પર બેઠેલા પાકિસ્તાની દુશ્મનોને મારી નાખ્યા હતા. હવે ભારત પાસે આના કરતા વધુ સારો ધનુષ હોવિત્ઝર છે.
