આજે કારગીલ વિજય દિવસ છે. કારગિલ યુદ્ધમાં ભારતની જીતની ઉજવણી. આપણા સૈનિકોએ નાપાક પાકિસ્તાની ઘૂસણખોરોને જડબાતોડ જવાબ આપ્યો હતો. તે સમયે ભારતીય દળો દ્વારા કયા પ્રકારના શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો? તેની તાકાત શું હતી?

INSAS રાઈફલ
જે સૈનિકો મોરચા પર જઈને દુશ્મનો સામે લડી રહ્યા હતા તેમની પાસે આ રાઈફલ હતી. તેને ઇન્ડિયન સ્મોલ આર્મ્સ સિસ્ટમ અથવા લાઇટ મશીન ગન કહેવામાં આવે છે. ભારત પાસે આવી 9 લાખથી વધુ બંદૂકો છે. તેની રેન્જ 700 મીટર છે. ફાયરિંગની બે રીત છે. સેમી-ઓટો અથવા ઓટો મોડ. એક મિનિટમાં 600 થી 650 રાઉન્ડ ફાયર કરી શકે છે. બુલેટની ઝડપ 915 મીટર પ્રતિ સેકન્ડ છે.

SAF Carbine
ઈંગ્લેન્ડમાં બનેલી હતી. વિશ્વભરના ઘણા યુદ્ધોમાં તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. તેને સ્ટર્લિંગ સબમશીન ગન પણ કહેવામાં આવે છે. વજન લગભગ 2.7 કિલો છે. 27 ઇંચ લાંબી છે. તે 9×19 mm પેરાબેલમ બુલેટ ચલાવે છે. પ્રતિ મિનિટ 550 રાઉન્ડ ફાયરિંગ કરે છે. મહત્તમ શ્રેણી 200 મીટર છે. 34 રાઉન્ડનું બોક્સ મેગેઝિન છે.

AK-47 એસોલ્ટ રાઈફલ
એકેનું પૂરું નામ એવટોમેટ કલાશ્નિકોવ છે. ઓટોમેટિક મોડમાં 600 રાઉન્ડ ફાયર કરી શકે છે. તેમાં 7.62×39 mmની બુલેટ ભરેલી છે. સેમી-ઓટો મોડમાં 40 રાઉન્ડ પ્રતિ મિનિટ અને બર્સ્ટ મોડમાં 100 રાઉન્ડ પ્રતિ મિનિટ ફાયર કરે છે. તેની રેન્જ 350 મીટર છે. બુલેટ 715 મીટર પ્રતિ મિનિટની ઝડપે આગળ વધે છે. ત્રણ પ્રકારના મેગેઝિન – 20 રાઉન્ડ, 30 રાઉન્ડ અને 75 રાઉન્ડ ડ્રમ મેગેઝિન.

ગ્રેનેડ લોન્ચર
કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન ભારત પાસે બે પ્રકારના ગ્રેનેડ લોન્ચર હતા. પ્રથમ અંડર બેરલ અને બીજું મલ્ટી ગ્રેનેડ લોન્ચર. બંને 40 એમએમ ગ્રેનેડ લોન્ચ કરે છે. અંડર બેરલને મશીનગન, એસોલ્ટ રાઈફલની નીચે લગાવી શકાય છે. તે એક મિનિટમાં 5 થી 7 ગ્રેનેડ ફાયર કરી શકે છે. રેન્જ 400 મીટર છે

બોફોર્સ FH-77B ફિલ્ડ હોવિત્ઝર
ભારત પાસે કુલ 410 બોફોર્સ તોપો છે. જેનું સ્થાન 2035 સુધીમાં ધનુષ હોવિત્ઝર લેશે. આ તોપનો ગોળો 24 કિલોમીટર સુધી જાય છે. તે 9 સેકન્ડમાં 4 રાઉન્ડ ફાયર કરે છે. કારગિલ યુદ્ધ દરમિયાન આ તોપના ગોળાએ હિમાલયના શિખરો પર બેઠેલા પાકિસ્તાની દુશ્મનોને મારી નાખ્યા હતા. હવે ભારત પાસે આના કરતા વધુ સારી ધનુષ હોવિત્ઝર છે.

મિરાજ 2000 ફાઈટર જેટ
કારગિલ યુદ્ધ હોય કે બાલાકોટ પર હુમલો. તે 2336 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડે છે. તેની રેન્જ 1550 કિલોમીટર છે. વધુમાં વધુ 55,970 ફૂટ સુધી જઈ શકે છે. તેમાં 30 એમએમની બે રિવોલ્વર તોપો છે. તેઓ દર મિનિટે 125 રાઉન્ડ ફાયર કરે છે. કુલ 9 હાર્ડ પોઈન્ટ છે. એટલે કે આટલી બધી મિસાઈલ, રોકેટ કે બોમ્બનું મિશ્રણ વાપરી શકાય છે. આ સિવાય 68 mm Matra અનગાઈડેડ રોકેટ પોડ્સ ફીટ કરવામાં આવ્યા છે. દરેક પોડમાં 18 રોકેટ છે.

મિગ-29 ફાઇટર જેટ
પૂરું નામ મિકોયાન મિગ-29. તેને માત્ર એક પાયલટ દ્વારા ઉડાડવામાં આવે છે. 56.10 ફૂટ લાંબા ફાઈટર જેટમાં બે એન્જિન છે. જે તેને શક્તિ આપે છે. આંતરિક બળતણ ક્ષમતા 3500 કિગ્રા છે. મહત્તમ ઝડપ 2450 KM પ્રતિ કલાક છે. એક સમયે 1430 કિમીનું અંતર જઈ શકે છે. મિગ-29 ફાઈટર જેટમાં 7 હાર્ડપોઈન્ટ છે. એટલે કે સાત અલગ-અલગ પ્રકારના બોમ્બ, રોકેટ અને મિસાઈલ લગાવી શકાય છે. આ સિવાય તેમાં 30 એમએમની ઓટોકેનન ફીટ કરવામાં આવી છે.

મિગ-27 ફાઈટર જેટ
એક જ પાઈલટ દ્વારા ઉડાડવામાં આવે છે. મહત્તમ ઝડપ 1885 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક છે. કોમ્બેટ રેન્જ 780 કિમી છે. 46 હજાર ફૂટની ઊંચાઈ સુધી જઈ શકે છે. તેમાં રોટની કેનન અને ઓટોકેનનનો સમાવેશ થાય છે. આ સિવાય સાત હાર્ડપોઈન્ટ છે. જેમાં ચાર પ્રકારના રોકેટ, ત્રણ પ્રકારની મિસાઈલ અને સાત પ્રકારના બોમ્બ લગાવી શકાય છે. અથવા તેમાંથી મિશ્રણ બનાવી શકાય છે.

લેસર ગાઈડેડ બોમ્બ
મિરાજ ફાઈટર જેટ ઈઝરાયેલની મદદથી લેસર ગાઈડેડ બોમ્બથી સજ્જ હતા. આ બોમ્બ ટાર્ગેટને જાતે ટ્રેક કરે છે. તેઓ ઇન્ફ્રારેડ સ્પેક્ટ્રમ અથવા લેસર પોઇન્ટ દ્વારા સીધો હુમલો કરી શકે છે. જ્યાં લેસર પડેલું હતું, ત્યાં આ બોમ્બ જાય છે અને ભારે વિનાશ સર્જે છે. આ બોમ્બે પાકિસ્તાનીઓના કબજા હેઠળના શિખરો પર ભારે વિનાશ સર્જ્યો હતો.

Mi-8 હેલિકોપ્ટર
2017માં આ હેલિકોપ્ટરની સેવા લેવાનું બંધ કરવામાં આવ્યું પરંતુ તેમણે કારગીલ યુદ્ધમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમાં ત્રણ પાયલટ બેસતા હતા. તે 24 મુસાફરો અથવા 12 સ્ટ્રેચર અથવા 1400 કિલો વજનનું વહન કરી શકે છે. મહત્તમ 250 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ઉડવા માટે વપરાય છે. તેની રેન્જ 495 કિલોમીટર હતી. તેમાં છ હાર્ડપોઈન્ટ હતા. જેમાં રોકેટ, એન્ટી ટેન્ક ગાઈડેડ મિસાઈલ, બોમ્બ કે મશીનગન લગાવી શકાશે.

Mi-17 હેલિકોપ્ટર
હજુ પણ ભારતીય વાયુસેના દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાય છે. ત્રણ પાયલટ એકસાથે ઉડાન ભરે છે. તે 24 મુસાફરો અથવા 12 સ્ટ્રેચર અથવા 1400 કિલો વજન લઈ શકે છે. મહત્તમ ઝડપ 280 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક છે. 800 કિમીની રેન્જ ધરાવે છે. વધુમાં વધુ 20 હજાર ફૂટની ઊંચાઈ સુધી જઈ શકે છે. છ હાર્ડપોઈન્ટ છે. જેના પર રોકેટ, એન્ટી ટેન્ક ગાઈડેડ મિસાઈલ, બોમ્બ કે મશીનગન લગાવી શકાશે.